مصرف کنندههای بالای 5 مگاوات میتوانند انرژی مورد نیاز خود را به شیوه قراردادهای دوجانبه فروش برق و بورس انرژی از عرضه کنندگان خصوصی دریافت نمایند. هرکدام از این قراردادها معایب و مزایای خود را دارد.
مهمترین مزیت قراردادهای دوجانبه نسبت به بورس انرژی امکان پرداخت توافقی صورتحساب و همچنین اصطلاحاً سوخت نشدن انرژی خریداری شده میباشد. با توجه به سازوکار و قوانین بورس انرژی، مشترکین بهطور معمول هزینه برق درخواستی دوره زمانی مدنظر خود را(ماهیانه، فصلی) حداقل یک هفته قبل از مصرف به حساب بورس انرژی واریز مینمایند، اما مشترکین بعد از واریز هزینه برق نمیتوانند به علت عدم مصرف(بهعلت خروجهای پیش بینی شده و نشده یا حوادث) برق خریداری شده را کاهش داده و لذا هزینه پرداخت شده اصطلاحاً سوخت میگردد. در صورتی که در قراردادهای دوجانبه مشترکین میتوانند در طی قرارداد میزان برق توافق شده را به میزان مورد نیاز کاهش داده و هزینه کمتری نسبت به برق مصرف شده پرداخت نمایند. قرارداد دوجانبه بهطور معمول برای مدت زمان یکساله با نرخ ثابت منعقد میگردد اما در بورس انرژی نرخ برق متغیر بوده و متناسب با میزان عرضه و تقاضا تغییر میکند، در برخی از ماههای سال(خرداد الی شهریور) معمولاً عرضه کنندگان برق خود را بهصورت بسیار محدود ارائه میدهند، اما در فصول سرد سال عرضه برق در بورس انرژی افزایش یافته و متناسب با آن نرخ برق کاهش مییابد، لیکن همواره ریسک عدم عرضه انرژی در بورس انرژی برای مشترکین وجود دارد.
در جدول ذیل مقایسه بورسانرژی و قراردادهای دوجانبه بیان شده است.
جدول3- مقایسه شاخصهای تأمین برق در بورس انرژی با قراردادهای دوجانبه
ردیف | شرح شاخص | بورس انرژی | قراردادهای دوجانبه |
1 | نحوه پرداخت هزینه برق | بهصورت سلف(پرداخت پیش از مصرف) | توافقی و پرداخت پس از مصرف |
2 | امکان تعلیق برق خریداری شده طی دوره مصرف | وجود ندارد | وجود دارد |
3 | مدت دوره مصرف | ماهیانه یا فصلی | سالیانه یا فصلی |
4 | نرخ قرارداد | متغییر و متناسب با میزان عرضه و تقاضا | ثابت و بهصورت تک نرخ |
5 | ریسک عدم تأمین انرژی | در ماههای پر مصرف ریسک عدم تأمین وجود دارد | در قراردادهای سالیانه تأمین بدون ریسک صورت می پذیرد |